CHIẾN LƯỢC CHỐNG LÃO HÓA DA
TS.BS Phạm Cao Kiêm
Da thay đổi theo tuổi của con người, và sự thay đổi trên làn da là một trong những dấu hiệu lão hóa dễ thấy nhất. Các dấu hiệu của lão hóa da như nếp nhăn, da kém đàn hồi, kém chun giãn, da mỏng hoặc dày sần sùi, giãn mao mạch, tăng sắc tố…
Nguyên nhân
Nguyên nhân lão hóa da là sự kết hợp các yếu tố nội sinh với các yếu tố ngoại sinh
Nguyên nhân nội sinh
Do di truyền: gia đình có gen di truyền lão hóa sớm.
Lão hóa theo chương trình: Lão hóa da là quá trình sinh lý tự nhiên không thể tránh khỏi của cơ thể, càng ngày da càng bị lão hóa, già cỗi.
Hóc môn: Sự thay đổi hormon, đặc biệt là nữ ảnh hưởng tới quá trình lão hóa da.
Ngắn telomere: Telomere là cấu trúc đặc biệt ở phần cuối của nhiễm sắc thể. Các nghiên cứu cho thấy càng cao tuổi thì telomere càng ngắn.
Rối loạn hệ thống miễn dịch, bệnh lý mãn tính cũng ảnh hưởng tới lão hóa da.
Gốc tự do: Gốc tự do hay còn gọi là các loại ô xy phản ứng (ROS) làm tăng tốc quá trình lão hóa da.
Nguyên nhân ngoại sinh
Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến lão hóa da ngoại sinh như ô nhiễm, hút thuốc, dinh dưỡng, tia cực tím.
Các nghiên cứu đều thống nhất ánh nắng mặt trời chiếm tới 80% nguyên nhân gây lão hóa ngoại sinh. Tia cực tím trong ánh nắng không chỉ làm tăng sắc tố da mà nó còn gây ra hàng trăm các thay đổi trong tế bào ở mức vi thể, là nguyên nhân gây lõa hóa da, gây ung thư da.
Hậu quả của lão hóa da
Mỏng da: da mỏng do các tế bào bị tep lép, do giảm tốc độ luôn chuyển trong chu kỳ tế bào, do teo mỡ dưới da, và do giảm collagen.
Giảm collagen: Giảm số lượng, chất lượng, cấu trúc của sợi collagen, thay đổi tỷ lệ collagen loại I (80%) và loại III (20%) cũng làm cho da mỏng manh hơn, mất tính căng bóng khi còn thanh xuân.
Giảm elastin: Giảm số lượng các sợi elastin gây hậu quả da nhão, kém đàn hồi.
Giảm hyaluronic acid (HA): HA có tác dụng kết nối các sợi collagen, elastin và giữ nước. Giảm HA làm giảm kết nối collagen, elastin, mất nước gây hậu quả da khô nhăn nheo, kém đàn hồi.
Mạch máu: Giảm tưới máu cho da do giảm (35%) các mạch máu nuôi da. Lộ rõ các mao mạch trên da do da mỏng.
Da nhăn nheo chảy xệ: Xuất hiện các nếp nhăn đầu tiên và rõ nét vùng quanh mắt, rãnh cười sâu, rãnh miệng sâu. Da chảy xệ rõ vùng hàm làm mất viền hàm, da chảy sệ vùng má gây rãnh cười sâu và biến đổi cấu trúc vùng má, da chảy xệ vùng mi mắt trên, mi mắt dưới kết hợp với bọng mỡ mắt càng làm cho tình trạng lão hóa thêm nghiêm trọng.
Tăng sắc tố da: Trên da xuất hiện các đốm tăng sắc tố màu nâu, nâu đen. Xuất hiện các thương tổn dày sừng ánh nắng, dày sừng da dầu trên da, nám má.
Giãn lỗ chân lông: giãn lỗ chân lông rõ nét ở vùng má phía trong do giảm đàn hồi da, do tăng tiết chất bã.
Lõm da: Các vị trí da lõm rõ nhất là rãnh cười, rãnh lệ, má, thái dương.
U da: Da xuất hiện các khối u lành tính mụn thịt, ác tính như ung thư da.
CHIẾN LƯỢC CHỐNG LÃO HÓA DA
PHÒNG LÃO HÓA DA
- Làm chậm quá trình lão hóa nội sinh
+ Tránh sang chấn tâm lý, tập thể dục thường xuyên.
+ Bổ sung collagen, ăn uống đủ chất và dinh dưỡng.
+ Sử dụng hormon thay thế: DHEA (dehydroepiandrosterone), melatonin.
+ Vitamin C, B3, E chống gốc tự do
- Hạn chế tác hại của lão hóa ngoại sinh
+ Chống nắng
Chống nắng là khâu quan trọng nhất trong việc phòng chống lão hóa da. Phòng chống nắng bằng cách sử dụng kem chống nắng dảm bảo chất lượng, đủ liều, đúng cách, đúng thời điểm. Chọn kem tránh nắng chống cả tia UVA, UVB, có chỉ số chống nắng SPF ≥ 30, chịu nước, không kích ứng. Sử dụng kem chống nắng phù hợp với từng loại da, bôi trước khi ra ngoài 30 phút, bôi lại sau 2h, sau khi tắm, ra mồ hôi.
Không ra ngoài khi trời nắng, đặc biệt vào thời điểm từ 10h – 16h. Đội mũ rộng vành, quần áo chống nắng che kín toàn thân.
+ Không hút thuốc, tránh nơi ô nhiễm.
+ Chăm sóc da hàng ngày bằng kem tẩy trang, dưỡng da phù hợp với từng loại da.
- Thay đổi nhận thức: Mọi người cần có ý thức bảo vệ làn da để đạt mục tiêu da khỏe và đẹp.
Phòng chống lão hóa da bằng cách ngăn cản, giảm thiểu tác hại của các yếu tố ngoại lai lên da.
ĐIỀU TRỊ LÃO HÓA DA
Tùy theo tình trạng lão hóa da của từng người mà bác sĩ đưa ra liệu trình điều trị phù hợp nhất.
Trẻ hóa da: Các phương pháp trẻ hóa da từ đơn giản đến phức tạp.
Mesotherapy: Tiêm các chất làm đầy như HA vào trong da. HA có tác dụng giữ nước, làm căng bóng da, và làm tăng độ dầy của da tạm thời.
Retinoids: Tretinoin, tretinol… có tác dụng tăng nhanh tốc độ chu kỳ chuyển chuyển hóa tế bào, tăng sinh collagen, ức chế men tiêu collagen MMPs. Bôi trên da buổi tối, 3 lần/tuần. Kết quả sớm nhất có thể nhận biết sau 1 tháng, rõ nét sau 3 tháng.
Chống oxy hóa: vitamin C, vitamin B3, vitamin E, coenzyme Q10. Điều trị kết hợp vitamin C với vitamin E cho hiệu quả cao hơn điều trị đơn độc.
Hormon thay thế: Vì hormon giảm theo tuổi đặc biệt là thời kỳ mãn kinh ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sinh lý. Các hormon thay thế đã được chấp nhận là dehydroepiandrosterone, Melatonin, HRT để cải thiện tình trạng chung của cơ thể, cải thiện khả năng tình dục, phục hồi giấc ngủ, tăng sức khỏe xương, chống lão hóa da …
Huyết tương giàu tiểu cầu (Platelet- rich plasma: PRP): PRP chứa các yếu tố tăng trưởng như TGF, VEGF, PDGF, IGF các chất này có tác dụng thu hút sự di chuyển, gắn kết, tăng trưởng và biệt hóa tế bào. PRP có tác dụng hoạt hóa nguyên bào sợi làm tăng sinh collagen, dẫn đến phục hồi độ dày của da.
Peel: có tác dụng làm bong lớp tế bào già cỗi bề mặt, kích thích tăng sinh tế bào mới.
Công nghệ: Lăn kim, laser fractional CO2, RF, Nd: YAG, IPL, HIFU có tác dụng kích thích tăng sinh collagen làm tăng độ dày và săn chắc da.
Căng da mặt bằng chỉ: Căng da mặt bằng chỉ là kỹ thuật đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao. Khách hàng có thể trẻ hơn 5 – 10 tuổi chỉ trong một liệu trình căng da nâng cơ bằng chỉ sinh học.
Giảm nhăn: Nếp nhăn là do thiếu hụt collagen, giảm elastin, hoạt động của các cơ bám da mặt.
Botulinum toxin A: Tiêm botox để thư giãn cơ, có tác dụng giảm nhăn. Tiêm nông tác dụng chậm nhưng ít gây biến chứng hơn tiêm dưới da.
Retinol: Thoa retinol để tăng sinh collagen, có tác dụng giảm nhăn.
Peel: Tăng sinh lớp tế bào mới và collagen, có tác dụng giảm nhăn.
Công nghệ cao: RF, laser fractional CO2, các loại laser vi điểm, lăn kim.
Giảm sắc tố da
Sử dụng thuốc ức chế tyrosynase, ức chế vận chuyển melanin, chống oxy hóa, tăng chu chuyển tế bào sừng.
Kem chống nắng hoạt phổ rộng, tránh nắng.
Sử dụng đơn độc hoặc kết hợp các loại thuốc sau: Hydroquinone, Kligman, Azelaic acid, Cysteamine cream, Vitamin C cream, Corticosteroid creams, kojic acid, arbutin, triết xuất licorice, mequinol, niacinamide, N-acetyl glucosamine, họ đậu, Azelaic acid gel, tranexamic acid.
Peel da: Peel nông bề mặt da để tăng chu chuyển tế bào và làm giảm melanin, peel sâu gây tăng sắc tố. Các hoạt chất sử dụng cho PIH gồm salicylic acid 20 – 30%, TCA 10 - 15%, glycolic acid 50 – 70%, dung dịch Jessner (salicylic acid, lactic acid, reorcinol), tretinoin…
Laser: Nd: YAG, alexandrite, IPL, Ruby, Pico laser.
Điều trị giãn mạch máu da
Giãn các mạch máu ở quanh mi mắt gây thâm mắt, hay gặp giãn mạch máu chân hai bên cánh mũi gây đỏ mũi, giãn mạch máu đùi do suy tĩnh mạch, trên da xuất hiện các u máu nhỏ gọi là nốt ruồi son, giãn mạch hình sao…
Đốt điện: đốt điện có thể điều trị khỏi bệnh nhưng để lại sẹo gây mất thẩm mỹ.
Phẫu thuật: với mạch máu lớn hoặc dị dạng mạch máu kết hợp giãn mao mạch thì phải điều trị bằng phẫu thuật. Phẫu thuật có thể cắt bỏ mạch cấp máu, cắt bỏ cả vùng dị dạng hoặc kết hợp, cũng có thể chỉ cần khâu thắt mạch dưới da.
Tiêm xơ mạch: tiêm xơ mạch thường áp dụng cho giãn tĩnh mạch chi dưới, không dùng cho động mạch. Các chất tiêm xơ gồm NaCl 20%, Sodium tetradecyl sulphate, Polidocanol. Có thể sử dụng chất tiêm xơ thông thường hoặc sử dụng dưới dạng bọt. Phải tiêm nhiều lần để đạt được 80%. Tác dụng không mong muốn có thể gặp là loét da, dị ứng, đau sau, tắc mạch.
Laser màu: laser màu hay còn gọi là laser mạch máu. Đây là loại laser chuyên điều trị giãn mao mạch.
Plasma là kỹ thuật đơn giản điều trị giãn mao mạch được phát triển gần đây với kỹ thuật quang đông bề mặt hoặc đốt trực tiếp mạch máu qua kim nhỏ.
Làm đầy các hố lõm trên mặt
Làm đầy các hố lõm như rãnh lệ sâu, hố thái dương, rãnh má, rãnh cười bằng filler.
Làm dày môi bằng filler để môi nhìn bóng mọng hơn, hấp dẫn hơn.
Phẫu thuật
Phẫu thuật cắt bỏ da dư thừa do lão hóa như cắt bỏ da mi mắt trên, mi mắt dưới, cắt bỏ da dư vùng mặt.
Phẫu thuật lấy bỏ các bọng mỡ mắt, lấy mỡ mắt nội soi, tái định vị mỡ ổ mắt.
Phẫu thuật căng da mặt trẻ hóa: phẫu thuật cắt bỏ da thừa vùng má, vùng trán. Căng lớp SMAS có hiệu quả rất cao và duy trì trẻ hóa lâu dài.
DUY TRÌ KẾT QUẢ
Kết quả điều trị không tồn tại mãi mãi mà sẽ giảm dần theo thời gian nguyên nhân là do lão hóa tiến triển liên tục bởi yếu tố ngoại lai và nội sinh.
Để tối ưu kết quả trị liệu thì khách hàng cần tái khám định kỳ để chỉnh sửa bổ xung những tác động của lão hóa.
Tại sao chọn Thẩm mỹ Dr.Kiem
TS.BS Phạm Cao Kiêm, Thầy thuốc ưu tú đã có 20 năm kinh nghiệm về chiến lược chống lão hóa da tại các Bệnh viện Trung ương.
Thẩm mỹ Dr.Kiem có trang thiết bị hiện đại và quy trình điều trị khoa học.
Đến với Dr.Kiem bạn sẽ nhận được hiệu quả điều trị cao nhất với chi phí hợp lý nhất.
Thông tin chi tiết xin liên hệ số điện thoại 0966771966, hoặc trực tiếp đến THẨM MỸ DR.KIEM tại địa chỉ KC44 Huỳnh Tấn Phát, phường Tân Thuận Tây, Quận 7, TP Hồ Chí Minh. Xin trân trọng cảm ơn.
Tài liệu tham khảo
Sheetal Mane, Kuldeep Vinchurkar, Renu Singh (2019), skin anti-aging stretagies: a review, International Journal of Engineering Applied Sciences and Technology, Vol. 4, Issue 7, ISSN No. 2455-2143, 255-263.
Shoubing Zhang, Enkui Duan (2018), Fighting against Skin Aging: The Way from Bench to Bedside, Cell Transplantation, 27(5): 729 – 738.
Luis CU Nakano, Daniel G Cacione, Jose CC Baptista‐Silva, Ronald LG Flumignan (2017), Treatment for telangiectasias and reticular veins, Cochrane Database Syst Rev.: CD012723.
Vũ Nguyệt Minh (2017), Lão hóa da, Bệnh học da liễu, Tập 3, 437 – 445.
Stefan I. Liochev (2015), Which is the most significant cause of aging?, Antioxidants, 4, 793-810.
Leslie S. Baumann (2007), Skin ageing and its treatment, Journal of Pathology; 211: 241– 251.
